Nhập khẩu hàng Trung Quốc tăng mạnh: Những rủi ro tiềm ẩn cho doanh nghiệp Việt

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn của Việt Nam, chiếm hơn 26% tổng kim ngạch nhập khẩu với nhiều mặt hàng chiến lược. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội mở rộng nguồn cung, doanh nghiệp Việt cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro. Xu hướng nhập khẩu chính ngạch ngày càng được ưu tiên nhằm đảm bảo minh bạch, tuân thủ pháp luật và khai thác ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại. Hãy cùng HCMtoplist phân tích kĩ hơn thông qua những thông tin sau!

Trung Quốc được xem là đối tác thương mại lớn của Việt Nam

Trung Quốc tiếp tục giữ vị thế là đối tác thương mại số một của Việt Nam. Năm 2024, tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 205,2 tỷ USD. Trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm 144 tỷ USD, tương đương 26% tổng kim ngạch, tăng 33,3 tỷ USD so với 2023.

Các mặt hàng nhập khẩu chủ lực gồm máy móc, linh kiện điện tử, sắt thép, hóa chất và nguyên phụ liệu dệt may. Riêng 7 tháng đầu 2025, nhập khẩu hàng Trung Quốc đạt 101,5 tỷ USD, tăng 27,5% so cùng kỳ, khiến tỷ lệ phụ thuộc nguồn cung nguyên liệu từ Trung Quốc tiếp tục gia tăng. Điều này đặt ra yêu cầu quản lý rủi ro logistics và cân đối cán cân thương mại song phương.

(Theo trích nguồn từ: Báo đầu tư & CafeF)

Xu hướng chuyển dịch sang nhập khẩu chính ngạch

Nhập khẩu hàng Trung Quốc theo chính ngạch đang được doanh nghiệp ưu tiên nhằm đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật. Theo Nghị định 69/2018/NĐ-CP, hàng hóa nhập khẩu phải đáp ứng đủ điều kiện về chứng từ, kiểm tra chuyên ngành và xuất xứ.

Phương thức này giúp doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại tự do (ACFTA, RCEP) và giảm nguy cơ bị truy thu thuế.

Ngược lại, tiểu ngạch tiềm ẩn rủi ro bị tạm giữ hàng hoặc từ chối thông quan. Xu hướng chuyển dịch này không chỉ giúp kiểm soát tốt chi phí logistics mà còn tạo lợi thế cho doanh nghiệp trong xây dựng quan hệ lâu dài với đối tác Trung Quốc.

Những rủi ro khi tự nhập khẩu hàng Trung Quốc

Là đối tác thương mại lớn của Việt Nam, Trung Quốc đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chuỗi cung ứng hàng hóa. Tuy nhiên, việc tự nhập khẩu hàng từ thị trường này luôn tiềm ẩn những rủi ro khó lường, từ các thủ tục phức tạp đến chi phí phát sinh không lường trước.

Thủ tục hải quan: Khai báo mã HS, thuế suất, giấy chứng nhận xuất xứ

Trong hoạt động nhập khẩu hàng Trung Quốc, thủ tục hải quan là khâu trọng yếu. Theo Luật Hải quan 2014 và Thông tư 31/2022/TT-BTC, doanh nghiệp phải khai đúng mã HS để áp thuế chính xác. Đồng thời chuẩn bị giấy chứng nhận xuất xứ (C/O form E) nhằm được hưởng thuế suất ưu đãi theo Hiệp định ACFTA.

Nếu khai sai, hàng có thể bị giữ lại tại cảng, phát sinh phí lưu container. Trường hợp hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành (ví dụ: dược phẩm, hóa chất, thực phẩm) sẽ phải bổ sung giấy phép nhập khẩu từ Bộ quản lý chuyên ngành.

Việc thực hiện chính xác và đầy đủ các thủ tục hải quan sẽ giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu giảm thiểu rủi ro pháp lý và chi phí phát sinh ngoài dự kiến.

Thanh toán: Rủi ro tỷ giá, khó tiếp cận phương thức an toàn như L/C

Thanh toán trong nhập khẩu hàng Trung Quốc chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi biến động tỷ giá CNY/VND. Doanh nghiệp thường sử dụng T/T, nhưng phương thức này tiềm ẩn nguy cơ mất vốn khi đối tác không giao hàng đúng hợp đồng.

L/C (thư tín dụng) an toàn hơn nhưng lại đòi hỏi ngân hàng xác nhận, ký quỹ cao, khiến nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ khó áp dụng.

Trên thực tế, nhiều trường hợp doanh nghiệp Việt phải thanh toán trước 30–50% giá trị hợp đồng. Nhưng khi hàng giao đến không đạt tiêu chuẩn vẫn khó có thể đòi lại tiền. Việc kết nối với các đơn vị logistics có hỗ trợ tài chính thương mại sẽ giúp giảm rủi ro thanh toán đáng kể.

Vận tải và lưu kho: dễ phát sinh chi phí ngoài dự kiến

Logistics là yếu tố quyết định trong quá trình nhập khẩu hàng Trung Quốc.

• Vận tải đường biển tuy chi phí thấp nhưng thời gian dài, dễ phát sinh phí lưu container (DEM/DET) khi hàng chậm thông quan.
• Vận tải đường bộ qua các cửa khẩu như Hữu Nghị, Lào Cai lại thường xuyên ùn tắc, gây tăng chi phí vận chuyển và lưu kho.
• Vận tải hàng không nhanh nhưng chi phí cao, chỉ phù hợp với hàng có giá trị.

Trường hợp doanh nghiệp không có hợp đồng logistics chặt chẽ, hàng hóa dễ bị hư hỏng, thất lạc hoặc đội chi phí gấp nhiều lần dự toán. Kiểm soát tốt khâu vận tải và kho bãi sẽ giúp đảm bảo tính ổn định của chuỗi cung ứng.

Giải pháp khắc phục rủi ro khi nhập hàng Trung Quốc

Để giảm thiểu rủi ro, doanh nghiệp cần xây dựng quy trình nhập khẩu hàng Trung Quốc dựa trên chuẩn mực quốc tế. Việc lựa chọn nhà cung cấp phải thông qua kiểm định uy tín. Đồng thời hợp đồng thương mại cần nêu rõ điều khoản giao hàng (Incoterms 2020).

Thanh toán nên áp dụng kênh an toàn như L/C. Ngoài ra, hợp tác với đơn vị logistics chuyên nghiệp sẽ giúp xử lý thủ tục hải quan, kiểm tra chất lượng và vận tải hiệu quả hơn.

Doanh nghiệp cũng cần tận dụng các hiệp định thương mại để hưởng ưu đãi thuế quan. Đồng thời ứng dụng công nghệ quản lý logistics nhằm kiểm soát rủi ro trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

PTN Logistics cung cấp dịch vụ nhập khẩu hàng Trung Quốc trọn gói

Trước nhu cầu ngày càng lớn, PTN Logistics triển khai dịch vụ nhập khẩu hàng Trung Quốc trọn gói cho doanh nghiệp Việt.

• Dịch vụ nhập khẩu trọn gói: PTN Logistics hỗ trợ toàn bộ quy trình từ khâu tìm nguồn hàng, kiểm định chất lượng tại kho bãi Quảng Đông, đến khi thông quan, giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và giảm thiểu rủi ro.
• Giải pháp toàn diện: Công ty cấp các dịch vụ như tư vấn nhà cung cấp uy tín, ký kết hợp đồng theo chuẩn Incoterms 2020, khai báo hải quan điện tử, xử lý các mặt hàng chuyên ngành và hỗ trợ tài chính – thương mại.

• Hệ thống quản lý tiên tiến: Doanh nghiệp có thể theo dõi lô hàng theo thời gian thực thông qua hệ thống quản lý logistics trực tuyến, đồng thời được hỗ trợ để khai thác ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại như ACFTA và RCEP.

Nhập khẩu hàng Trung Quốc tiềm ẩn nhiều thách thức về pháp lý, tài chính và logistics. Việc chuyển dịch sang nhập khẩu chính ngạch không chỉ giúp doanh nghiệp Việt tối ưu chi phí mà còn tạo nền tảng phát triển dài hạn, an toàn và minh bạch.

Với kinh nghiệm thực tiễn, hệ thống kho bãi tại Quảng Đông và dịch vụ trọn gói từ A–Z, PTN Logistics cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong mọi khâu nhập khẩu, từ tìm nguồn hàng đến thông quan và vận tải. Đây chính là giải pháp toàn diện giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu khai thác hiệu quả thị trường Trung Quốc, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong hội nhập kinh tế quốc tế.

Thông tin liên hệ:
Công ty TNHH PTN Logistics
Địa chỉ: 54/23 đường Bạch Đằng, phường Tân Sơn Hòa, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam
Website: https://ptnlogistics.com/
Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com
Hotline: 0935 333 999 (Mr. Nam)